Onderwijsprogramma apotheker-behandelaar in de eerstelijnszorg
Dit éénjarige postacademische programma biedt apothekers de gelegenheid om zijn/haar rol als farmacotherapeutisch behandelaar verder te ontwikkelen en te verdiepen in de huisartsenpraktijk of op de medische vloer van het gezondheidscentrum. Als eerstelijns klinisch apotheker leert hij/zij vooral in de praktijk. Het cursorisch onderwijs in dit programma is ondersteunend en aanvullend op de praktijk. De opleiding sluit daarnaast aan op de ontwikkeling en behoeftes van de klinische apothekers en omvat interprofessioneel leren en is gericht op leren van peers.
Met dit onderwijsprogramma waarbij de apotheker en huisarts samenwerken vanuit de zorgvloer van de huisartsenpraktijk of het gezondheidscentrum, streven wij naar:
De apotheker levert persoonsgerichte zorg vanuit zijn/haar farmacotherapeutische deskundigheid. De apotheker doet dit in nauwe samenwerking met andere zorgverleners van de huisartsenpraktijk, de openbare apotheek en het ziekenhuis. De apotheker werkt op basis van eigen professionele verantwoordelijkheid en autonomie (figuur 1: kernwaarden).
Deze kernwaarden en kerntaken vormen de basis van het onderwijsprogramma.
De apotheker neemt vanuit zijn/haar positie als behandelaar in het eerstelijnsteam de verantwoordelijkheid voor de farmacotherapeutische zorg van individuele patiënten en het farmacotherapeutische beleid van de praktijk/gezondheidscentrum.
1. Patiëntconsult
De apotheker heeft een behandelrelatie met individuele patiënten en neemt de verantwoordelijkheid voor de farmacotherapeutische behandeling van deze patiënten, inclusief effectiviteit en veiligheid.
De apotheker:
De apotheker vult de farmacotherapeutische zorg in binnen onder meer de volgende thema’s:
2. Kwaliteitszorg
De apotheker draagt op gestructureerde wijze bij aan het verbeteren van de kwaliteit van de farmacotherapeutische zorg door:
3. Interprofessionele consultatie
De apotheker ondersteunt en ontlast mede zorgverleners door:
4. Het geven van onderwijs
De apotheker borgt de farmacotherapeutische kennis in het eerstelijnsteam door onder meer:
De volgende thema’s komen, afgestemd op leerbehoeften van de groep, aan bod in het onderwijsprogramma:
Kerntaak Patiëntconsult:
Kerntaak Kwaliteitszorg:
Kerntaak Interprofessionele consultatie
Kerntaak het geven van onderwijs:
Overstijgende thema’s:
Het onderwijsprogramma bestaat uit 20 centrale onderwijsdagen over een periode van ongeveer 10 maanden. In de eerste maanden zijn de onderwijsdagen frequenter dan aan het eind. De onderwijsdagen bestaan uit kleinschalig, interactief groepsonderwijs met een vaste groep van maximaal 12 apothekers (zie figuur) en zijn globaal als volgt ingedeeld:
De groep heeft een vast docententeam bestaande uit een eerstelijns klinisch apotheker, gedragswetenschapper/psycholoog en daarnaast verschillende expert docenten/ervaren zorgverleners.
Er wordt geleerd op de werkplek met de samenwerkende huisartsen en aios huisartsgeneeskunde (als het een opleidingspraktijk betreft), en een deel van de onderwijsdagen is samen met de aios huisartsgeneeskunde of samenwerkende huisartsen. Het programma gaat uit van zelfsturend leren, dus iedere apotheker geeft zijn eigen opleiding vorm, in nauwe samenwerking met het docententeam.
Iedere apotheker krijgt een mentor (ervaren eerstelijns klinisch apotheker) toegewezen en vormt een buddy-koppel met iemand uit de eigen opleidingsgroep. Verder heeft iedere apotheker een vaste huisarts op de werkvloer die tijdens de opleidingsperiode in een gelijkwaardige coachende rol zit, om het leren over, van en met elkaar te bevorderen. Een van de vaste groepsdocenten is verantwoordelijk voor het begeleiden van het persoonlijke leerproces.
Naast de fysieke onderwijsdagen heb je tussendoor voldoende tijd en ruimte nodig tijdens je praktijkdag voor het werken aan onderwijsopdrachten. Je hebt daar per opleidingsdag ongeveer 2 uur voor nodig. Daarnaast krijgt iedere deelnemer gedurende 1 jaar een mentor toegewezen voor maximaal 24 uur. Tenslotte zal iedere deelnemer structureel ontwikkelgesprekken plannen met de samenwerkende huisarts in de praktijk. Frequentie en intensiteit wordt individueel bepaald.
Startdatum en locatie: januari 2025. Het onderwijs bestaat uit 20 onderwijsdagen die vooral fysiek zullen plaatsvinden bij de Huisartsopleiding Utrecht, aan het Broederplein 43 te Zeist.
Inschrijfprocedure: Inschrijving kan via het inschrijfformulier op de website. Bij meer dan 12 aanmeldingen, vindt een selectieprocedure plaats en wordt een wachtlijst aangemaakt voor de 2e leergang die naar verwachting eind 2025 start.
Kosten: €2.000 per deelnemer.
Voorwaarden en annulering: Tot 12 weken voor de start zijn er geen kosten verbonden aan het annuleren van het onderwijsprogramma. Bij afzeggen tot 11 weken voor de start betaal je 50% van de kosten en bij afzeggen tot 6 weken of korter betaal je 100% van de kosten.
Compensatie huisartsen: Dit bestaat uit een vergoeding voor faciliteren van de opleiding voor apotheker behandelaar. Dit betreft een eenmalige vergoeding van 1920 euro per praktijk.
Accreditatie: Wordt aangevraagd voor zowel de apothekers (20 dagen) als huisartsen (4 dagdelen).
Borging: Streven is dat dit onderwijsprogramma ingebed wordt in bestaande opleidingsstructuren.
Doelgroep, volume en tijdplanning
Binnen project POINT-I is het doel om drie leergangen van ieder 12 apothekers te organiseren
Tijdsplanning
| Periode | Toelichting |
| Dec 2024 | Eerste leergang voor 12 apothekers |
| Sept 2025 | Tweede leergang voor 12 apothekers |
| Sept 2026 | Derde leergang voor 12 apothekers |
Competentiegericht opleiden, maar zonder hang naar compleetheid en controle. In dit programma proberen we condities te scheppen voor leren en ontwikkeling zonder te veel te willen meten, beoordelen, en vast te leggen. De toetsing is afgestemd op het individu a.d.h.v. een individueel ontwikkelplan, en gebaseerd op zelfsturend leren. Er zullen 3 voortgangsgesprekken plaatsvinden gedurende het onderwijsprogramma.
| Kernteam | Affiliatie | |
|---|---|---|
 |
Valérie Meijvis | Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentrum Terwijde en SIR Institute for Practice and Policy |
 |
Josephine Mertens-Stutterheim | LUMC, afdeling Klinische Farmacologie & Toxicologie |
 |
Mirjam Hempenius | UU, departement farmacie |
 |
Ankie Hazen | UMCU, afdeling Huisartsgeneeskunde en Verplegingswetenschap |
| Expert/consultatie | ||
 |
Loes Meijer | UMCU, afdeling huisartsgeneeskunde |
 |
Beatrijs de Leede | Onderwijskundig adviseur, LUMC, de Tweede Praktijk |
| Ondersteuning | ||
 |
Elske van Diepen | UMCU, afdeling huisartsgeneeskunde |